٩٢٣ موعەلیمی ئازادیخوازی ئێران لەڕێگەی بەیاننامەیەکەوە دژایەتیی خۆیان لەگەڵ یاسای ناسراو بە حیجاب و عیفاف ڕاگەیاندووە و لە مافی هەڵبژاردنی پۆششی ژنان لێبڕاوانە پشتیوانییان کردووە. ئەم موعەلیمە ئازادیخوازانە لە بەشێک لە بەیاننامەکەیاندا تەئکیدیان کردووە کە: “توێژە جۆراوجۆرەکانی کۆمەڵگا بەتایبەت ژنان و لاوان، وە بە شێوەی بەرچاوتر کچانی لاو و بوێرمان بەکردەوە نیشانیان داوە کە باوەڕێکی قووڵیان بە بنەمای مافی خاوەندارێتی جەستە پەیدا کردووە و دەزانن کە لایەنەکانی تری ئازادی لەسەر ئەم بنەمایە دامەزراون. لەماوەی ساڵانی ڕابردوودا بەتایبەت لە ساڵی خوێناویی ١٤٠١ەوە سەلمامدوویانە کە تەنانەت بە بەهای گیانیان ڕێگە نادەن هیچ کەس بە هەر دەلیلێکەوە ئەم مافەیان لێ زەوت بکات و بێجگەلە ئەقڵی سەلیم و تێگەیشتنی کۆمەڵایەتی و یاسای سەرچاوەگرتوو لێی، هیچ پێوەرێکی سنووردارکەری دیکە قەبووڵ ناکەن. لەم ڕووەوە ئێمە وەک موعەلیم، باوک، دایک، هاوسەر و هاووڵاتی بەپێی بەرپرسایەتیی ئینسانی و کۆمەڵایەتی و پیشەییی خۆمان بۆ پشیتوانی لە ئازادی و لە خواستی ئینسانیی زۆرینەی کۆمەڵگا، دژایەتیی ڕاشکاوانەی خۆمان لەگەڵ ئەم گەڵاڵە نابەجێ و نەشاوە ڕادەگەیەنین. واتە ئەو گەڵاڵەیەی مافی بنەڕەتیی ئینسان سنووردار دەکاتەوە و هەڕەشەیە بۆ ئەمنیەتی دەروونی و گیانی ژنان و گشت بنەماڵە. بەتایبەت بۆ منداڵانی مەدرەسە کە ئێمە موعەلیمان بێجگەلە پەروەردەکردنیان، لەگەڵ بنەماڵەکان لەئاست ئەمنیەت و سڵامەتی جەستە و دەروونی ئەم ئازیزانە بەرپرسیارین. هەروەها ڕاشیدەگەیەنین کە بۆ هەموو جۆرە پشیتوانی و بەرگرییەک لە کچان و ژنانی وڵاتەکەمان ئامادەین”.
بڵاوبوونەوەی بەیاننامەی ٩٢٣ موعەلیمی ئازادیخواز لە کاتێکدایە کە مەجلیسی شۆرای ئیسلامیی ڕژیم، لەماوەی هەفتەکانی ڕابردوودا پەسندکردنی یاسای کۆنەپەرستانە و دژەژنی “جیجاب و عیفاف”ی لەلایەن شۆرای نیگەهبانەوە ڕاگەیاندووە. شۆرای نیگەهبان ئەم گەڵاڵەیەی پەسند و ڕەوانەی مەجلیس کردووە تا لەوێشەوە بە مەبەستی جێبەجێ کردن بۆ دەوڵەتی پزیشکیان بنێردرێ. لە ترسی توڕەیی و ناڕەزایی خەڵک، کابینەی پزیشکان ڕایگەیاندووە کە ئامادە نییە ئەم یاسایە جێبەجێ بکات. دەسەڵاتی ئیسلامی دەیەوێت لەڕێگەی دەزگای سەرکوتی نیزامی، ئەمنیەتی، قەزایی و دامودەزگاکانی کۆنەپەرستیی ئایینی و بە وەرگرتنی جەریمەی قورس لە خەڵک ئەم یاسایە بەڕێوەبەرێت. ئەم پلانە سەرکوتگەرانەیە، دەسەڵاتێکی زۆر بە مەئموورانی ئەمنیەتی و هێزەکانی سپا و پۆلیس و دەزگای قەزایی دەدات بۆ دەستنیشانکردن و دادگاییکردن و سزادانی ئەو کەسانەی کە دژبە حیجابی ئیسلامی تەبلیغ و چالاکی دەکەن. بێگومان ئەمە گەڵاڵەیەکی ئەمنیەتی لەدژی هەموو کۆمەڵگایە. پەسندکردنی ئەم گەڵاڵە دژەژنە و ناردنی بۆ دەوڵەت لە کاتکێدایە کە سەرەڕای شەپۆلی یەک لە دوای یەکی سەرکوت و هاواری ئیمامانی جومعە و جەولەی حیجاببانان، ژنانی ئازادە و بێباکی ئێران بۆ پێداگری لەسەر مافی ئینسانی و بنەڕەتیی خۆیان لە هەڵبژاردنی جۆری پۆشین، بەردەوام بە بێ حیجابی ئیجباری دەچنە شوێنە گشتییەکان. لەژێر فشاری خۆڕاگری و موقاومەتی بێباکانەی ژنان بەرانبەر بە حیجابی ئیجباری، سەرانی و یاسادانەرانی ڕژیمی کۆنەپەرستی ئیسلامی زیاتر لە دوو ساڵە لە ترسی ڕووخانی دیواری بەرلینی حیجابی ئیجباری و لەدەستدانی کۆنتڕۆڵ بەسەر جەستەی ژنان، باس لە زەروورەتی گونجاندنی سزای توندی وەک شەللاق و تەبعید لەم گەڵاڵەیەدا دەکەن.
ترسی سەرانی ڕژیم لە ڕووخانی دیواری حیجابی ئیجباری و ترسی و کابینەی پزیشکیان لە جێبەجێ کردنی گەڵاڵەی “حیجاب و عیفاف” نیشانەی ئاڵوگۆڕ و گۆڕانی هاوسەنگیی هێزە لەئاستی کۆمەڵگەدا. ئەم هاوسەنگییە تازەیە بەرەبەرە و لە ئاکامی زیاتر لە چل ساڵ خەباتی سەنگەر بە سەنگەری ژنان دژبە هەڵاواردنی ڕگەزەی و سیاسەتی دژەژنی حکوومەتی ئیسلامی بووەتە ئەمری واقع. خەباتی بێ پسانەوەی ژنان لەماوەی زیاتر لە چوار دەیەی ڕابردوودا و بۆ نموونە حزووری بەرینی ژنانی ئازادیخواز لە ئاخێزەکانی مانگی بەفرانباری ٩٦ و خەزەڵوەری ٩٨، و پێشەنگایەتییان لە بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی ئێستا سەرچاوەی ئەو موقاومەتە بەرینەیە کە ئەمڕۆ لە مەیدانی خەبات دژبە حیجابی ئیجباریدا خۆی نیشان داوە و سەرانی ڕژیم و فەرماندەکانی هێزی ئینتزامیی هیلاک و هەراسان کردووە.
دیارە خەبات لەدژی حیجابی ئیجباری بوارێک نییە کە بەتەنیا بەرینایی خەباتی ڕزگاریبەخشی ژنانی ئێران نیشان بدا، بەڵام موقاومەت بەرانبەر بە حیجابی ئیجباری ئەمڕۆ بووەتە هێمایەک لە خۆڕاگری دژبە یاسای ئیسلامی و نادیدەگرتنی دەستوورای حکوومەتی. کۆنتڕۆڵی دیاردەی بێ حیجابی لەدەستی ڕژیم چووەتە دەرێ و هەر ئەم واقعیەتەشە کە بەمجۆرە سەرانی حکوومەتی نیگەران کردووە. هێزی ڕەوانەکراو بۆ شەقام و زانکۆکان ناتوانن پاشەکشە بەو ژنانە بکەن کە حیجاب و ڕووسەرییان لەسەر کردووەتەوە و یاسا ئیسلامییەکانیان بردووەتە ژێر پرسیارەوە. جەماوەری بوونەوەی ئەم خەباتە ڕژیمی لەبەرامبەریدا داماو و بێتوانا کردووە.
خەباتی هاوبەشی ژنان و پیاوانێک کە حیجابی ئیجیارییان پێ سووکایەتییە بە حورمەتی ئینسانییان، لە یەک هەنگاویی سەرکەوتندایە. کاتی ئەوە هاتووە کە ژنانی ئێران بە فڕێدانی ئەو حیجابەی کە بە زەبری سەرکوت بەسەریاندا سەپاوە، هەموو یاساکانی ئەم بوارە هەڵوەشێننەوە. ئەو خەباتەی کە بە سووتاندنی ڕووسەری لەسەر شەقام چووە قۆناغێکی نوێوە دەتوانێ لێبڕاوانە بەسەرەنجام بگات. بزووتنەوەی خوێندکاریی ئێران و بەتایبەت بەشە چەپ و سۆسیالیستییەکەی دەتوانێ ڕۆڵێکی بەرچاوی لەم هەڵمەتەدا هەبێت. بزووتنەوەی کرێکاریی پێویستە ئاڵای خەبات دژبە حیجابی ئیجباری بگرێتە دەست. ژنانی ئازادیخوازی ئێران لە یەک هەنگاویی سەرکەوتن و ڕژیم لەسەر هەڵدێری بەرەنگاربوونەوە لەگەڵ بێحیجابییە. پێویستە خەبات دژبە حیجابی ئیجباری بکەینە هەڵمەتێکی سەرتاسەری.