وێکەوتنی زەربەی ئەمنییەتی و نیزامیی بەردەوام لە ناوەندە هەستیارەکان و مۆرە گرینگە ئەمنییەکانی دەسەڵاتی ئیسلامی، نیشانەی بوونی بۆشایی قووڵی ئەمنییەتی بەتایبەت لە ئاستی باڵای ڕێبەران و بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی دایە. بێگومان بوونی ئەم بۆشاییە ئەمنییەتییانە خۆی بەرهەمی باندبازی و گەندەڵی و دزیی بەرینە لەناو گشت ئۆرگانەکانی ڕژیمی ئیسلامی و بەتایبەت دەزگا و سیستمە ئەمنییەتی و حیفازەتییەکانی داگیرتووە و ساڵەهایە بوونی هەیە و بەردەوامیش بەرهەم دێتەوە.
عەمەلییاتەکانی وەک دزینی بەڵگەی هەستەیی لە لایەن سازمانی ئەمنییەتی ئیسرائیل لەوانە ٥٥ هەزار فایلی دیجیتاڵ، ١٨٣ بەڵگەی پێوەندیدار بە چالاکیی هەستەیی لە ئەنبارێک لە تاران لە شەوی ٣١ی ژانویەی ٢٠١٨ کە حەسەنی ڕووحانی سەرۆک کۆماری ئەوکات و موحسێن ڕەزاییش ئێعترافیان پێ کرد، تیرۆری موحسین فەخری زادە، سەرۆکی ڕێکخراوی توێژینەوە و داهێنانی وەزارەتی بەرگریی ئێران لە ساڵی ١٣٩٩ و لە شوێنێک کە بە توندی لەژێر کۆنتڕۆڵ و پاراستنی ئەمنییەتیدا بوو، ئاگرکەوتنەوە لە “ناوەندی لێکۆڵینەوەی خودکەفایی سپای پاسداران” لە مانگی ڕەزبەری ساڵی ١٤٠٠، کە لە بواری پەرەپێدان بە کەرەستەی نیزامی و مووشەکی چالاکی دەکات و یەکێک لە ناوەندە هەستیار و پارێزراوەکانی تارانە و بوو بەهۆی لەناوچوونی بەڵگە و ئەموال و کوژران و برینداربوونی ژمارەیەکی زۆر لە هێزەکانی سپای پاسداران، ئەنجامدانی کردەوەی تەخریبی و سایبێری لە ناوەندە هەستەییەکان، تیرۆری بەرپرسان و زانایانی ئەتۆمیی کۆماری ئیسلامی لەناوخۆی ئێران و لەم دوایانەشدا لەقاودانی پڕۆژەی ناردنی تیمی تیرۆریست بە مەبەستی تیرۆر و ڕفاندنی شارۆمەندانی ئیسرائیل لەناوخۆی تورکییە، نموونەگەلێکن لە بۆشایی ناو دەزگای ئەمنییەتیی ڕێژیم کە بەبێ هاوکاریی بەرپرسان و کاربەدەستانی باڵا واتە سیخوڕی لەبەرامبەر پووڵدا بەڕێوەنەدەچوو. پێشتریش هێرشی تەخریبیی بەرین بۆ سەر ناوەندە نیزامی و هەستەییەکانی ڕژیم ئەنجام درابوو. چاودێرانی سیاسی و ئەمنی، بەشێکی زۆری ئەو هێرشانەیان بە نفووزی بەرینی موساد لەناو دەزگا ئەمنییەتییەکانی کۆماری ئیسلامی نیسبەت داوە.
بوونی بۆشایی ئەمنییەتی کە بەردەوام لە حاڵی پەرەسەندن دایە، گۆڕانکاریی ئەم دوایانە لە پێکهاتەی بەرپرسانی باڵای ئەمنییەتی تەوزیح دەدات. حەفتەی ڕابردوو حسێن تائیب سەرۆکی ” سازمانی ئیتلاعاتی سپای پاسداران” کە بۆ ماوەی ١٣ ساڵ لە لایەن خامنەییەوە بۆ ئەم پۆستە دەستنیشان کرابوو و لە دۆستانی نزیکی موجتەبا خامنەییە و زیاتر لە ٤٠ ساڵە پێشینەی کاری لە دەزگای مافیای سپای پاسداراندا هەیە، لە پۆستەکەی لابردرا. ناوبراو لە کێشمەکێشی نێوان باڵەکانی ڕژیم و ئیختلاس و دزییەکانی ناو دەسەڵاتدا مۆرەیەکی جێگای متمانەی باڵی ئوسوولگەرا دژبە لایەنی ڕەقیب بووە. تائیب لە تۆمەتبارانی پەروەندەی دزی و ئیختلاسی بۆنیادی تەعاونی سپای پاسداران و ئیختلاسی هەشت ملیاردیی قالیباف لە شارەداریی تارانیش بوو. هەڵبەت حەسەن تائیب بەخاتری دەورونەخشی لە کوشتار و سەرکوتی خەڵکی ناڕازیی ئێرانیش لەلایەن مافی مرۆڤی ئۆرووپاوە تەحریم کراوە. هەر بەم هۆکارە لابردنی تائیب لە بەرپرسایەتیی دەزگای سیخوڕی و ئەمنییەتی لەناو مەحافلی سیاسیدا مشتومڕی لێ کەوتووەتەوە. چونکە یەکێک لەو ئەرکانەی کە بۆ “سازمانی ئیتلاعاتی سپای پاسداران” دیاری کراوە، کۆنتڕۆڵ و چاوەدێری بەسەر فەرماندەکان و باقیی پێرسۆنێلەکانی سپای پاسدارانە لەبواری سیاسی و ئەمنییەوە و ڕێگری لە دزە کردنی هەواڵ و زانیاریی نهێنییە بۆ دەرەوە و دۆزینەوەی سیخۆڕییە لەناو فەرماندە و بەرپرسانی ئەمنیدا. زەربە ئەمنییەتییەکانی چەند ساڵی ڕابردوو نیشانی دەدات کە سیخوڕی و گەندەڵی ماڵی لە باڵاترین ئاستی سپای پاسداران و دەزگا ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامیدا ڕیشەی داکوتاوە. نیگەرانیی ڕێبەریی سپای پاسداران و خامنەیی لە بوونی سیخوڕ و دەست و پێوەندی دەرەکی تا ئەو جێگایە چووە بەرەوە، کە بۆ ئیحتیات، ئیبراهیم جەباری فەرماندەی “سپای حیفازەت لە وەلیی ئەمر”، کە تەنیا ئەرکی پاراستنی خامنەیی و “بەیتی ڕێبەری”ییە بەرکەنار بکرێت. لەبەر ئەوەیکە ئەم جەنایەتکارەش لە کوشتاری خەڵک لە ساڵی ١٣٨٨دا جێگری حسێن تائیب بوو و لە نەزەر ئەوانەوە جێگای شک و گومان بوو.
هەڵبەت بوونی دزی و ئیختلاسی بەرین و بەرتیلخۆری و سیخوڕیی بەرپرسانی سیاسی و ئەمنییەتیی حکوومەت بابەتێکی تازە نییە. خامنەییش زۆر جار دانی بەم مەسەلەیە داناوە. بەڵام لە باروودۆخێکدا کە سەرانی ڕێژیم لە ڕێگەی ڕانتی حکوومەتی و دزی و ئیختلاسی هەزاران ملیاردیی بەبێ ئەوەیکە کارێکیان ئەنجام دابێت، ژیانێکی ئەعیانی و شاهانەیان پێک هنێاوە، جەماوەری کرێکار و زەحمەتکێشی ئێران لە باروودۆخێکی فەلاکەتباردا بەسەر دەبەن و سەرەڕای ئەنجامدانی کاری سەخت و تاقەت پڕووکێن بە حەقدەستی چەند بەرابەر ژێر هێڵی هەژارییەوە توانای کڕینیان نەماوە و گرانی و تەوەرۆم ژیانیانی بەرەو نابوودی بردووە و بێگومان ئەوەش ناتەباییەکی ئاشکرایە و نیشانەی بۆشایی قووڵی چینایەتییە لەم کۆمەڵگەیەدا. واقعییەت ئەوەیە کە کۆماری ئیسلامی لە ڕەگ و ڕیشەوە گەندەڵە و سەلاحیەتی ئیدارەکردنی کۆمەڵگەی نییە. نە ڕێگاچارەیەکی بۆ چوونەدەرەوە لەو قەیرانە هەمەلایەنانە هەیە کە ڕۆژانە لەگەڵیان بەرەوڕووە و نە وڵامێکی بۆ داخوازیی کرێکاران و جەماوەری ستەمێلکراوی ئێران هەیە. یەکێک لە فاکتۆرە گرینگەکان کە حاکمانی کۆماری ئیسلامیی لەئێستادا نیگەران کردووە پەرەسەندنی گەندەڵی و سیخوڕیی بەرینە لەناو دەزگاکانی سەرکوتی نیزامی و ئەمنییەتی کە تەنیا ئامرازی درێژەدان بە دەسەڵاتەکەیانە. بەڵام تەمەنی ئەم ڕژیمەی سەدەکانی ناوەڕاست بەسەرچووە و گۆڕینی مۆرەی ئەمنییەتی و نیزامیی جەنایەتکاری سپای پاسداران ناتوانێ نەجاتیان بدات. هەڵبەت خامنەییش پێشتر دانی بەوە دانابوو کە “دژایەتیی کەسانێک کە وەزعییەتی ئێستا بە قازانجیانە و کارشکێنی و فەزاسازیی تۆڕە گەندەڵەکان و بەڕێوەبەران، پێکهێنانیی گۆڕانکاری سەختتر دەکاتەوە”.
لە وەها باروودۆخێکدا ئەوەیکە بووەتە هۆی وەحشەتی حاکمان، پەرەسەندنی مانگرتنی کرێکاری و ناڕەزایەتیی بەرین و سازماندراوی مامۆستایان، خانەنشینکراوان و باقیی توێژە بێبەشەکانی کۆمەڵگەیە کە ڕۆژ بە ڕۆژ گەشە دەستێنێت و بەرەو ئاراستەیەک دەڕوات تا لە ڕاپەڕینێکی جەماوەریی ئاڵۆگۆڕخوڵقێندا، پایەکانی ئەم دەسەڵاتە گەندەڵ و جەنایەتەکارە لە ڕیشەوە هەڵکەنێت و جەماوەری خەڵک بۆ هەمیشە لە چنگی دەرباز کات.