فارسی

Komala

Kurdistan Organization of Communist Party of Iran

بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی ژینا، بەستێنەکان، دەستکەوتەکان
یەکشەممە ۱۹-۰۶-۱۴۰۲   |  10-09-2023

لە ٢٥ی خەرمانانی ساڵی ١٤٠١ەوە، لەو کاتەوە کە قەتڵی حکوومەتیی ژینا ئەمینی وەک چەخماخەیەک ئاگری تووڕەیی و ناڕەزایەتیی جەماوەری وەگیانهاتوو لە هەژاری، بێکاری، گرانیی بەرین، توندوتیژی و هەڵاواردنی ڕەگەزی و بێمافیی سیاسی و کۆمەڵایەتیی گەشاندەوە، یەکساڵ تێدەپەڕێت. ئەم بزووتنەوە شۆڕشگێڕانەیە بەرهەمی کەڵەکەبوونی ناتەبایی، هەڵاواردن، نایەکسانی و تووڕەیی پەنگخواردووی کۆمەڵانی خەڵک لە درێژەی ئەم وەزعەدایە. قەیرانی ئابووریی سەرمایەداریی ئێران تێکەڵ بە ڕانتخۆری و گەندەڵیی جێکەوتوو لەناو هەموو ئۆرگانەکانی دەسەڵاتی ئیسلامی و کاریگەری وێرانکەری لەسەر کار و ژیان و گوزەرانی کرێکاران و زەحمەتکێشان لەلایەکەوە، ڕەوتی ڕوو لە گەشەی مانگرتن و ناڕەزایەتیی کرێکاری و سەرهەڵدانی ئاخێزی شۆڕشگێڕانە لەلایەکی دیکەوە، بەستێنە بابەتی و زەینییەکانی چوونی کۆمەڵگا بۆ ناو قۆناغێکی شۆڕشگێڕانەی ئامادە کردبوو.

ئاخێزی شۆڕشگێڕانەی ئێستا لە درێژەی ئاخێزی مانگی بەفرانباری ٩٦ و خەزەڵوەری ٩٨، بە سێ مانگ ناڕەزایەتی و شەڕ و بەرەنگاربوونەوەی سەرشەقام یەکێک لە درێژخایەنترین ئاخێزە ئینقلابییەکانە لەماوەی پتر لە چوار دەیەی ڕابردوودا. لەبەر ئەوەیکە ئاخێزەکانی پێشوو زەمینەکانی سەرهەڵدانی ئاخێزی ژینایان ئامادە و بەهێز کردبوو و ئاڵوگۆڕێکی مەزنیان لە وشیاری و زەینیەتی جەماوەری کرێکار و زەحمەتکێش بەتایبەت ژنانی وەگیانهاتوو لە نیزامی هەڵاواردنی ڕەگەزی پێکهێنابوو. ئاخێزی مانگی بەفرانباری ٩٦ کە کۆتایی بە دوو دەیە زاڵبوونی وتاری ڕێفۆرمخوازانی حکوومەتی بەسەر کەشوهەوای سیاسیی ئێراندا هێنا، هیچ مەجالێکی بۆ مانۆڕی سیاسی حەقیرانەی ڕێفۆرمخوازان نەهێشتەوە و بەم ئیعتبارە قۆناغێکی تازەی لە خەباتی سیاسی و چینایەتی و خەبات لەپێناو ڕووخاندنی ڕژیمی ئیسلامی پێکهێنا. ئاخێزی خەزەڵوەر بە هێرش کردنە سەر هێماکانی ڕژیمی ئیسلامی و بە خۆڕاگری و پایەداریی گیانفیدایانە بەرامبەربە سەرکوتی دڕندانە و خوێناویی حکوومەتی ئیسلامی، زەربەیەکی بەتەوژمی لە ستراتێژی تێپەڕینی هێمنانەی ئۆپۆزیسیۆنی بۆرژوایی دا و وتاری تێپەڕینی شۆڕشگێڕانەی لە ڕژیمی ئیسلامی بەهێزکرد. ئەم دوو ئاخێزە وەک دوو شەپۆلی خرۆشاوی خەباتی سیاسی، بوون بە بزوێنەری بەهێز بۆ خەباتی ئابووری و سیاسیی چینی کرێکار و ئاراستە و مەیلی دەروونیی کرێکارانیان بۆ خەبات زیاتر کرد. بەجۆرێک کە بزووتنەوەی کرێکاریی ئێران لەماوەی ساڵانی ڕابردوودا هەزاران مانگرتن و ناڕەزایەتیی گەورە و چکۆلەی ئەزموون کردووە. ئاخێزی شۆڕشگێڕانەی ئێستا کە بەناوی ڕەمزی “ژینا”وە دەستی پێکرد، پشت ئەستوورە بە هەموو ئەم دەستکەوت و داتا بابەتییانەوە، لەم ڕووەوە بە شکۆیەکی چەند بەرابەر مەزنتر لە ئاخێزەکانی پێشوو هاتە مەیدان. ئەم ئاخێزە شۆڕشگێڕانەیە لە هەمان ڕۆژانی یەکەمەوە بزووتنەوەی ڕزگاریی ژن، بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی کوردستان و بزووتنەوەی خوێندکاریی پێکەوە پەیوەند دا و بەجۆرێک برووسکەئاسا پەرەی سەند کە سەرانی ڕژیم و هێزە سەرکوتگەرەکان و تەنانەت دەسەڵاتە سەرمایەدارییەکانی جیهانیشی غافڵگیر کرد.

ئەم ئاخێزە شۆڕشگێڕانەیە بە دروشمی “ژن، ژیان، ئازادی”، “نە ڕووسەری، نە تووسەری، ئازادی، بەرابەری”، “مەرگ بۆ دیکتاتۆر و مەرگ بۆ خامنەیی” و بە کردەوەی سەمبۆلیکی وەک فڕێدان و سووتاندنی حیجاب لەسەر شەقام و سەما و هەڵپەڕین لە دەوری ئاگر، یەکێک لە بنەماکانی دەسەڵاتی سیاسی و ئایدیۆلۆژیی حکوومەتی ئیسلامیی تێکشکاند. ئەم ئاخێزە بە هێرشکردنە سەر بەهێزترین پێگەی ئیسلامی سیاسی و یاسای سەختی دینی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باکووری ئەفریقا، بزووتنەوەی ڕزگاریی ژنی لە ناوچەکە بردە قۆناغێکی نوێوە و بوو بە هێمای بزووتنەوەی ڕزگاریی ژن لەم ناوچەیە. ئەم ئاخێزە شکۆدارە شۆڕشگێڕانەیە، دۆسیەی دەسەڵاتی دینی و ئەو بەشە لە ئۆپۆزیسیۆنی مەزهەبیی خستە لاوە کە دوای کۆتایی کاری دیکتاتۆری دینی بەنیازی دامەزراندنی حکوومەتی مەزهەبی لەژێرناوی “کۆماری دیموکراتیکی ئیسلامی”دا بوو. ئەم بزووتنەوەیە بە دروشمی “مەرگ بۆ چەوسێنەر، چ شا بێت و چ ڕێبەر” کە لە شەقام و زانکۆکان دەنگی دایەوە نیشانی دا کە ئۆپۆزیسیۆنی خوازیاری دەسەڵاتی پاشایەتی هیچ پێگەیەکی لەناو ژنانی ستەملێکراو، کرێکاران و زەحمەتکێشانی کۆمەڵگەدا نییە. ئەم ئاخێزە شۆڕشگێڕانەیە لەبواری ڕەنگدانەوەی جیهانی و ڕاکێشانی پشتیوانی و هاوپشتیی بیروڕای پێشکەوتنخواز لە سەرانسەری جیهان پێگەیەکی تایبەتی لە مێژووی بزووتنەوەی ئازادیخوازانەی خەڵکی ئێراندا تۆمارکرد.

ئەم ئاخێزە شۆڕشگێڕانەیە بێجگەلە ئەم دەستکەوتە سیاسییانە لە بواری تاکتیکیشەوە پێگەیشتووتر لە ئاخێزەکانی پێشوویە. تاکتیکی وێکخستنی ناڕەزایەتییەکانی شەقام لەگەڵ مانگرتنی گشتی لەئاستی شار، بەرپاکردنی ناڕەزایەتیی سەرشەقام هاوکات لە چەندین شوێنی شار و پێکهێنانی ڕێبەندان بۆ سنووردارکردنی توانای مانۆڕی هێزە سەرکوتگەرەکان، خستنە داو و ڕاونانی هێزە سەرکوتگەرەکان، هێرش بۆسەر پایەگا و ناوەندە نیزامییەکانی ڕژیم لە وڵام بە پەلاماری هێزە سەرکوتگەرەکان، گرتنەوە و ئازادکردنی چەند ناوچە لە شار بۆ چەند کاتژمێر، کردنی زانکۆ و مەدرەسە بە ناوەندی ناڕەزایەتی و مانگرتن کە هەزینەی سیاسیی سەرکوت لەم شوێنانە بۆ ڕژیم قورسترە، لە زومرەی ئەو تاکتیکانە بوون کە لەم قۆناغەدا بەکار هێندران. لە جەرەیانی ئەم ئاخێزەدا ڕێوڕەسمی ڕێزگرتن لە گیانبەختکردووان لە شارە جۆراوجۆرەکان بوو بە هێمای هاوپشتیی خەباتکارانە و تاکتیکێکی کاریگەر بۆ جەماوەریتر کردنەوەی ئەم بزووتنەوە شۆڕشگێڕانەیە. ئەم ئاخێزە بە بەشداریی نووسەران و شاعیران و هونەرمەندانی شۆڕشگێڕ و سینەماکارانی پێشکەوتنخواز زیاتر لە هەموو بزووتنەوەیەکی سیاسیی دیکە دیمەنە جوانەکانی خستە ڕوو. بڵاوبوونەوەی بەرینی وێنەکانی ڕێوڕەسمی ئاگردان و هەڵسووڕاندنی ڕووسەرییەکان، کاردانەوەی سەمبۆلیک و موقاومەتی تاکەکەسیی کچان بەرانبەر بە هێزە ئەمنیەتییەکان بە مشتی گرێدراوەوە، سروودی ڕەزمی و ئیعتڕازی، ڕێژەی نمادینی ژنان بە بێ ڕووسەری، سەما و سووڕانەوە بە دەوری ئاگری ڕووسەرییەکان، عەمامەپەڕانی و وێنەی گرافیتی و هێتر، هەر هەموویان بەشێک لە تایبەتمەندی و دیمەنە سەرەنجڕاکێشەکانی ئەم ئاخێزە شکۆدارە بوون. ڕێکخەرانی ئەم ناڕەزایەتییانە بە بەکارهێنانی ئەم تاکتیکە جۆراوجۆرانە و بە هونەری جوان و سەرەنجڕاکێش، سەرانی ڕژیم و هێزە سەرکوتگەرەکانیان زەبوون و ئاڵۆز و سەرلێشێواو کرد.