داسەپاندنی فەرهەنگی پرتووکاو و کۆنەپەرستانەی حکوومەتی ئیسلامی بەسەر خوێندنگا و زانکۆکان لەڕێگەی پەرەپێدانی فشار و سەرکوت لە ناوەندەکانی پەروەردە، هەوڵێکی داماوانە و شکستخواردووی دیکەی کۆماری ئیسلامی بووە لەماوەی چوار دەیەی ڕابردوودا. شەپۆلی نوێی دەرکردن و ڕێگریکردن لە دامەزراندنی مامۆستایان و خوێندکارانی تێکۆشەر کە لە جەریانی بزووتنەوەی ژینادا دەستیپێکرد، لەگەڵ پەرەسەندنی قەیرانی مەشرووعییەتی کۆماری ئیسلامی لەماوەی چەند مانگی ڕابردوودا توندتر بووەتەوە. مەرج و پێوەری ئیدئولۆژیکی ئیسلامی و دەخاڵەت لە ژیان و کاروباری شەخسی بۆ دامەزراندنی مامۆستایان، نیشانەی ترس و وەحشەتی ڕژیمی ئیسلامی لە گەشەی بزووتنەوەی ناڕەزایەتی بەتایبەت بزووتنەوەی خوێندکاران و بزووتنەوەی مامۆستایانە. سەپاندنی وەها پێوەر و یاسایەکی نەزانانە، ئەویش لە کاتێکدا کە وەزارەتی ئامووزش و پەروەرش لەگەڵ کەمبوونی ٢٠٠ هەزار موعەلیم لەئاستی سەرتاسەریدا بەرەوڕوویە، دەبێتە هۆکاری ئەوەیکە زۆر کەس ئەنگیزەیان بۆ شوغڵی موعەلیمی لەژێر دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامیدا لەدەست بدەن.
لەم پەیوەندییەدا ڕۆژی یەکشەممە ٦ی مانگی خەزەڵوەر، ڕۆژنامەی شەرق لە ڕاپۆرتێکدا ناڕەزایەتیی خوێندکارانی لەئاست شێوازی دامەزراندنی وەزارەتی ئامووزش و پەروەرش بڵاوکردەوە. خوێندکارانی ناڕازی ڕایانگەیاند کە بەرپرسانی ئەم وەزارەتخانەیە بەشێوەی غەیرە پیشەیی و نازانستیانە بە بێ لەبەرچاوگرتنی ئاستی توانایی و شارەزایی داواکاران تەنیا بایەخە ئیدئۆژیکەکانی حکوومەت سەبارەت ژیانی شەخسی لەبەرچاو دەگرێت و ئەوان دەکاتە پێوەری دامەزراندن یان دانەمەزراندنی کەسەکان. خوێندکارانی ناڕازی باسی ئەوەیان کردووە کە هۆکاری ڕەتکردنەوەی سەلاحییەتیان ناشارەزایی و نەبوونی پلەی زانستی نەبووە، بەڵکوو بەهۆکاری تەواو سیاسی، بەڵام لەژێرناو و بیانووی دیکەدا بووە. بۆ نموونە: “نوێژ نەکردن، حزووری کەمڕەنگ لە نوێژی جومعە و ڕێپێوانەکانی حکوومەت، خوێندنی کتێبی فەلسەفی، سمێڵ هێشتنەوە، شێوازی جلوبەرگ لە میوانی، لایک کردنی لاپەڕەی ئینستاگرام، دەرکەوتنی ڕیشەی موو و لاک لێدان لە نینۆک و بەخۆدانەدانی چارشێو لە ڕۆژی ئازموون بۆ ژنان، پەیوەندی لەگەڵ هاوکلاسیی کوڕ یان کچ و هیتر”.
بەڕێوەبەری پێشووی ئەنجومەنی ئیسلامی یەکێک لە زانکۆکان دانی بەوە داناوە کە: ”شێوازی هەڵبژاردنی ئێستای ئامووزش و پەروەرش دروست هاوشێوەی دەیەی ٦٠ە. ئەم ڕەوتە لەماوەی سێ ساڵی ڕابردوودا پەرەیسەندووە و وەزیری ئامووزش و پەروەرشی کابینەی پزیشکیانیش هیچ کاردانەوەیەکی لەم بوارەدا نەبووە”. واقعیەت ئەوەیە کە شەرت و مەرجی کۆنەپەرستانەی وەزارەتی ئامووزش و پەروەرش بۆ دامەزراندنی موعەلیم هیچ پەیوەندییەکی بە مەسەلەی پەرورەدە و توانایی زانستی کەسەکانەوە نییە بەڵکوو هەوڵ بۆ کۆنتڕۆڵکردنی کەشی سیاسیی خوێندنگا و زانکۆکانە.
هەوڵ و تەقەلای چەند ساڵەی ڕژیمی ئیسلامی بۆ ئیسلامی کردنی فەزای ئامووزشی لە مەدرەسە و زانکۆکان، گۆڕینی ناوەرۆکی کتێبە دەرسییەکان، دروست کردنی نوێژخانە لە مەدرەسە و زانکۆکان، وەڕێخستنی کاروانەکانی گەشتی ئیسلامی لەژێرناوی وەک “ڕاهیانی نوور” و هیتر، تەرخانکردنی گەلێک ئیمکانات بە هەزینەی زۆرەوە، لە سەرەتای بەدەسەڵات گەیشتنی حکوومەتی ئیسلامییەوە بەشێک لە هەوڵەکانی ڕژیم لەم بوارەدا بووە. بەڵام ئەم هەوڵە بێهوودانە و پڕۆژەی کۆنەپەرستانەی ڕژیم لە بەرامبەر زانست و پێشکەوتنی بزووتنەوەی خوێندکاران و مامۆستایاندا بەرەوڕووی شکست بووەتەوە.
عەلی خامنەیی گەلێک جار تووڕەیی و ناڕەزایەتیی خۆی لەئاست شکستی پڕۆژەکانی ئیسلامی کردنی ناوەندەکانی پەروەردە دەربڕیوە و خوێندکاران و مامۆساتایانی نەیاری حکوومەتی عەوامل و دەست و پەیوەندی دوژمن ناوبردووە و خوازیاری دەرکردن و سڕینەوەیان بووە. ئەم ڕژیمە دژەزانستە هەتا ئێستا بە کردەوەی دوژمنانە و جەنایەتکارانە لەڕێگەی پەروەندەسازی بۆ مامۆستایانی شەریف و خوێندکارانی تێکۆشەر، بە گرتن و زیندان و دەرکردن و تەنانەت بە کوشتن و سڕینەوەی فیزیکییان، زۆر زەربەی قورسی لە زەرفیەت و توانا زانستییەکانی زانکۆ و خوێندنگاکانی سەرتاسەری وڵات داوە. دژایەتی و ڕێگری کردنی حکوومەتی ئیسلامی لە کەشوهەوای ئازادی سیاسی لە ناوەندەکانی پەروردە بووەتە هۆی ئەوەیکە زۆرێک لە بیرمەندان و شارەزایانی ئێران ئەم وڵاتە جێبهێڵن و ڕوو بکەنە وڵاتانی تر.
لەم ماوەیەدا بانگکردن و دەستبەسەرکردن و فشار بۆسەر چالاکانی فەرهەنگی و باقیی چالاکانی سینفی پەرەیسەندووە. هەڵسووکەوتی ئەمنیەتی و پەروەندەسازیی قەزایی بۆ نموونە بۆ محەممەد حەبیبی و ئیسماعیل عەبدی و چالاکانی دیکەی “شۆرای هاوئاهەنگیی ڕێکخراوە پیشەییەکانی مامۆستایان” هەروا درێژەی بووە. محەممەد حەبیبی وتەبێژی ” شۆرای هاوئاهەنگیی ڕێکخراوە پیشەییەکانی مامۆستایان” سەبارەت بە فشاری ئامانجداری کۆماری ئیسلامی بۆ کپکردنی دەنگی مافخوازی لە ناوەندەکانی پەروەردە ڕایگەیاند کە لە ناڕەزایەتییە سەرتاسەرییەکانی ساڵی ١٤٠١ زیاتر لە ٣٢٠ موعەلیم دەرکراون و ٢٠ هەزار مودیری مەدرەسە لە پۆستەکانیان لابردراون.
بەم حاڵەوە هاوپشتیی خەباتکارانەی موعەلیمان لە ئاستی سەرتاسەریدا درێژەی بووە. ” شۆرای هاوئاهەنگیی ڕێکخراوە پیشەییەکانی مامۆستایان” لە سەردەمی بزووتنەوەی شۆڕشگێڕانەی ژینا ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە لە بەرەوپێشبردنی ئەم بزووتنەوەیە و پوچەڵکردنەوەی پڕۆژە ئەمنییەکانی کۆماری ئیسلامی لە دژی بزووتنەوەی مامۆستایان و خوێندکاران. ئەنجومەنە پیشەییەکانی مامۆستایان لە زۆرێک لە شارەکان بە دەرکردنی بەیاننامەی جۆراوجۆر ستایشی هەڵوێستی لێبڕاوانە و بوێرانەی محەممەد حەبیبی، ئیسماعیل عەبدی، ڕەسووڵ بوداغی و باقیی چالاکانی مامۆستایانیان کرد و لەئاست حوکمی دەرکردن و ئەحکامی زیندان و پەروەندەسازیی ئەمنیەتی لەلایەن ڕژیمی کۆماری ئیسلامییەوە کاردانەوەیان نشاندا و بەتوندی مەحکوومیان کرد. لەم ماوەیەدا بزووتنەوەی ناڕەزایەتیی مامۆستایان وەک یەکێک لە بزووتنەوە سیاسییە چالاکەکان لەئاستی سەرتاسەریدا بەدەر لە داخوازیی ئابووری لەسەر ” مافی پەروەردەی بەخۆڕایی، دژایەتی لەگەڵ خسووسی سازی، دژایەتی لەگەڵ پەروەردەی ئایدیۆلۆژیکی ئیسلامی، دابینکردنی ئیمکاناتی فێرکردنی گونجاو بۆ هەموو خوێندکاران و خواستەکانی دیکەی مامۆستایان پێداگرییان کردووە و بۆ باشترکردنی سیستەمی پەروەردە و بارهێنان چالاکانە خەباتیان کردووە.
لە هەلومەرجی وەرچەرخاوی ئێستادا، لەگەڵ پەرەسەندنی قەیرانە هەمەلایەنەکانی کۆماری ئیسلامی، ئیفلاسی ئابووری، شکستی “ستراتێژی هێرشی پێشگرانەی ڕژیم” و لاوازبوون و لێکهەڵوەشانی تاقمە تیرۆریستە ئیسلامییەکانی سەربە ڕژیم ناسراو بە “میحوەری موقاومەت”، کۆماری ئیسلامی یەکجار نیگەرانی چارەنووسی خۆیەتی. لەگەڵ شکستی ئەم سیاسەتانە، کۆماری ئیسلامی بۆ ڕێگری لە گەشەی مانگرتنی کرێکاری و بزووتنەوە ناڕەزایەتییەکان، پەنا دەباتە سەرکوتی ناوخۆیی. چینی کرێکار و هەڵسووڕاوانی تری بزووتنەوە کۆمەلایەتییەکان دەتوانن بە پەەرپێدانی مانگرتن و ناڕەزایەتییەکانیان وەڵامی سیاسەتی دەستدرێژی و سەرکوتگەری کۆماری ئیسلامی بدەنەوە و زەمینە بۆ هێرشی کۆتایی بۆ سەر ئەم ڕژیمە سەرمایەداری و کۆنەپەرستە ئامادە بکەن.